|
Het militaire verleden van het Gentse Citadelpark
|
Het Amfitheater: Restanten van de flankerende kanonkazematten van Ravelijn 5-1
Situering van de structuur op plan:
|
 |
Op bovenstaande schets van het originele Citadel werd de nog aanwezige structuur aangeduid. Weet dat van deze structuren voorlopig niets meer zichtbaar is aan de binnenkant. Het gaat hem enkel over een aantal baksteenrestanten in de flank van de heuvel van het huidige nog aanwezige Amfitheater. Naar alle waarschijnlijkheid is het de wand van een flankerende kanonkazematten op de droge gracht rondom de Ravelijn 5-1. Niets sluit uit dat in de desbetreffende heuvel de besproken kazematten nog in de ondergrond aanwezig zijn en gewoon ondergraven zitten. (Plan: Collectie Gents Stadsarchief) |
|
 |
Op het bovenstaande luchtfoto van Gis-Vlaanderen, werd het geheel van het Amfitheater aangeduid met een rode stip om het oriënteren in het huidige park wat te vereenvoudigen. De lokatie stond voor de bouw van het Amfitheater (pas in 1940) gekend als "de Schelp" of "de Kleine Vallei" binnen het Citadelpark. |
De schets hierboven geeft een vrij gedetailleerd beeld van deze Ravelijn tussen Bastion 5 en 1. Als de situering volledig klopt, zouden de zichtbare muurrestanten nog de zijwand van de onderste kanonkamer kunnen zijn die de droge gracht rondom de Ravelijn onder vuur kon nemen. De enige twijfels die ikzelf blijf mee zitten is de twijfel of het hier misschien niet gaat om de rand van de ravelijn maar mogelijks de rand van de op hetzelfde plan zichtbare Demi-Lune. Om dit uit te sluiten zou een iets nauwkeurigere situering van de nog bestaande restanten op het originele plan van de Citadel nodig zijn. |
Korte blik op het ontstaan van dit Amfitheater in het Citadelpark.
Het Amphiteater is gebouwd in een latere periode dan de mensen meestal denken (voor zover ze al van het bestaan afweten). De lokatie in het park waar dit theater werd opgetrokken stond in het park voor de aanleg van het theater al gekend als "De Schelp" of "de Kleine Vallei". Onderstaande oude postkaart toont de lokatie rond 1900. (Foto: Replica). |
 |
| Op de achtergrond zie je op boven-staande foto reeds onderstaand beeld staan op een sokkel. (Foto: Collectie G. Mineur). Het des-betreffende beeld is ouder dan het Amfitheater en dateert uit 1889. Het werd ooit ontworpen door Louis Pierre van Biesbroeck (een Gentenaar). Het beeld stelt de geboeide "Promotheus voor onder de klauwen van de Gier", een mythisch Grieks verhaal waar ik hier wel niet verder ga over uitwijden. Het beeld zelf heeft in elk geval de Duitse bezettingsperiode niet overleefd. Het sneuvelde zelfs allicht reeds tijdens de meidagen 1940 of kort nadien. Bovenop de heuvel zie je op bovenstaande foto trouwens ook nog het fameuze "Chalet Suisse" staan. Dit gebouwtje overleefde ook de Duitse bezetting niet en brandde af in september 1944 bij de bevrijding. |
|
 |
| Kort na de Duitse bezetting in mei 1940, werd besloten de open ruimte van "De Schelp" binnen het park te gaan benutten. In augustus 1940 werd op deze ruimte een fraai openluchttheater gebouwd onder leiding van architect Bontinck. Het theater werd enkele keren effectief met volle tribune gebruikt tijdens de bezettingsjaren. Nadien is het nochtans fraaie theater in de vergetelheid en bijkomend in verval geraakt. Allicht ook gestoord door het verkeer van de dichtbijgelegen Charles De Kerckhovelaan. Dit is zeker een stukje van het park dat een dringende herbestemming zou moeten kunnen krijgen. |
Korte blik op de heden nog bestaande structuren. |
Het Amfitheater zit goed verborgen in de Noordwestelijke hoek van het park. Vrij kort bij de hoek gevormd door de Charles De Kerckhovelaan en de Leopold II laan. Als men de buitenste wegeltjes volgt door het park die parallel lopen met de Leopold II- laan, loopt men langs het theater langs. Het is zeker zo dat opnieuw velen hier wel al zullen gelopen hebben zonder oog te hebben voor dit pareltje dat nog verborgen zit in het park.
|
|
 |
| Linksboven ziet u één van de twee originele toegangen van het theater. Het originele theater is trouwens rondom afgesloten met een fraaie smeedijzeren omheining, die nu ondertussen wel op vele plaatsen in zeer slechte staat verkeerd. De rechter foto geeft een beeld van de achterkant van het theater, onder andere nog eens bijkomend aan het zicht onttrokken door een haag. |
| Bovenstaande foto's geven enerzijds een zicht van boven naar beneden en omgekeerd. Ze tonen wel nog het prachtige theatertje dat heden toch totaal aan zijn lot overgelaten en onbenut in het park terug te vinden is. Het verbaast mij echt dat een dergelijk iets totaal geen toepassingen vindt in een stad als Gent. |
| Volledig beneden het theater vind je deze originele orkestbak. Achteraan zien we een structuur die we in deze reportage al eens eerder tegenkwamen. Dit is de originele sokkel van het beeld van Promotheus dat rond mei 1940 werd vernietigd en verdween uit het zicht in het stadspark. Hetgene meteen opvalt is dat het terrein hier sterk is opgehoogd en de sokkel in feite nog amper bovensteekt vergeleken met vroegere foto's van het beeld. |
|
 |
 |
 |
| Links van deze restanten van de sokkel, vindt men de weinige nog zichtbare restanten van allicht de flankeringskanonkamers van de ravelijn 5-1. Men ziet maar enkele nog aanwezige restanten van deze structuur meer. Ze stellen bij het zien ervan zeker niet zoveel voor. Ze verraden enkel de aanwezigheid van allicht nog meer resterende originele Citadelstructuren in de ondergrond. (Foto: Gents Stadsarchief) |
| Het is en blijft een zeer sfeervol hoekje van het park. Linksonder nog de restanten van een oude knots van een boom die heden drager is van enkele mooie zwammen. Daarnaast nog een blik op een gedeelte van de in slechte staat verkerende originele afsluiting van het theater. |
Graag had ik bij deze onderstaande diensten willen danken voor het mogelijk maken van deze reportage:
- De diensten Stadsarcheologie en Stadsarchief, beiden gevestigd in "De Zwarte Doos", Dulle Grietlaan 12, 9050 Gentbrugge voor het ter beschikking stellen van de originele kaarten, schetsen en afbeeldingen.
- Mr. Ghislain Mineur voor zijn meer dan deskundige uitleg over het originele Citadel en zijn zeer vlotte samenwerking als het gaat over het beschikbaar stellen van documentatie.
- Mr José Dejonckheere voor zijn eveneens gedreven speurwerk in deze materie.
|
|
